Alles begint bij het achtererfgebied en bebouwingsgebied

Het achtererfgebied en bebouwingsgebied zijn belangrijk bij het bepalen van uw verguninngsvrije bijbouw mogelijkheden. Voorwaarde voor en vergunningsvrije Omgevingsplanactiviteit is dat deze plaats vindt in het achtererfgebied. Het oppervlak van het bebouwingsgebied is belangrijk om de grootte van vergunningsvrije bebouwing te kunnen bepalen.
Goed om te weten dat het oppervlak aan vergunningsvrije bijbehorende bouwwerken in het achtererfgebied niet meer landelijk geregeld is, maar in het Omgevingsplan van uw gemeente, met name artikelen 22.27 en 22.36.

Definities

Definitie achtererfgebied: ‘gebouwerf achter de lijn die het hoofdgebouw doorkruist op 1 m achter de voorkant en van daaruit evenwijdig loopt met het aangrenzend openbaar toegankelijk gebied, zonder het hoofdgebouw opnieuw te doorkruisen of in het gebouwerf achter het hoofdgebouw te komen, waarbij als op een perceel meer gebouwen aanwezig zijn die noodzakelijk zijn voor het verrichten van de op grond van het omgevingsplan of een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit op het perceel toegestane activiteiten of als het hoofdgebouw geen woning is, maar op het perceel wel een of meer op de grond staande woningen aanwezig zijn, voor het leggen van deze lijn bepalend is het hoofdgebouw, de woning of een van de andere hiervoor bedoelde gebouwen, waarvan de voorkant het dichtst is gelegen bij openbaar toegankelijk gebied’ (bron: Besluit Bouwwerken Leefomgeving)

Definitie Bebouwingsgebied: ‘achtererfgebied en de grond onder het hoofdgebouw, uitgezonderd de grond onder het oorspronkelijk hoofdgebouw’ (bron: Omgevingsplan gemeente, vooralsnog in bijlage II)

Definitie Hoofdgebouw: gebouw, of bouwkundig en functioneel te onderscheiden gedeelte daarvan, dat noodzakelijk is voor het verrichten van andere activiteiten dan bouwactiviteiten die op grond van het omgevingsplan of een omgevingsvergunning voor een omgevingsplanactiviteit op het perceel zijn toegestaan en, als meer gebouwen op het perceel aanwezig zijn, gelet op die toegestane activiteiten het belangrijkst is.

Bepalen achtererfgebied en bebouwingsgebied

Het bepalen van het achtererfgebied en bebouwingsgebied is nog best een puzzel. Bij rijwoningen met alleen een achtertuin is het relatief eenvoudig, want dan is het achtererfgebied gewoon het deel achter het oorspronkelijke hoofdgebouw. Bij een hoekhuis of vrijstaande woning aan een ruime bocht wordt het al ingewikkelder. Ook als aan de voorkant het hoofdgebouw is uitgebreid, kan het een puzzel zijn, want dan telt dat deel aan de voorkant wel mee als bebouwingsgebied.

Bouwruimte.nl heeft een tool ontwikkeld om snel en betrouwbaar te bepalen wát het bebouwingsgebied is en hoeveel vergunningsvrij nog mag worden bijgebouwd. Hieronder een voorbeeld van een berekening van het bebouwingsgebied en de vergunningsvrije bouwruimte. 

zie pdf beeld achtererfgebied Bouwruimte_2253JC_347

Oppervlak vergunningsvrij bijbouwen

Nadat u het bebouwingsgebied heeft bepaald, is eenvoudig uit te rekenen wat het maximale oppervlak aan vergunningsvrije bouwwerken is (voor wat betreft de Omgevingsplanactiviteit). Let op! Reeds gerelealiseerde bebouwing tov van het oorspronkelijke hoofdgebouw tellen hierin mee.

Het maximale oppervlak van alle bijbehorende bouwwerken is, bij een bebouwingsgebied:

• kleiner of gelijk aan 100 m²:  50 % van het bebouwingsgebied;
• groter dan 100 m² en kleiner of gelijk aan 300 m²: 50 m² plus 20% van het deel van het bebouwings-gebied dat groter is dan 100 m²;
• groter dan 300 m² : 90 m² plus 10% van het deel van het bebouwingsgebied dat groter is dan 300 m², tot een maximum van 150 m²;

Goed om te weten:

• Voor aanbouwen gelden beperkingen voor wat betreft de afstand tot het hoofdgebouw, én de hoogte, binnen een zone van 4 meter. Zie aanbouw
• Voor bijgebouwen geldt dat deze een kapje mogen hebben mits dit bijgebouw op een afstand van meer dan 4 meter van het oorspronkelijke hoofdgebouw staat. Zie bijgebouw
• Voor alle vergunningsvrije bijbehorende bouwwerken geldt, voor zover op een afstand van meer dan 4 meter vanaf het hoofdgebouw, dat deze functioneel ondergeschikt moeten zijn aan het hoofdgebouw. Mantelzorgwoningen zijn hierop de uitzondering. Deze mogen wél verder van een woning af staan.
• Onlangs is er weer een uitspraak door de Raad van State gedaan over functioneel ondergeschikte functies. Een buitenkeuken, bedoeld om te verblijven en te koken, ziet men formeel niet als functioneel ondergeschikt. Deze functie mag dus niet in het achtererfgebied komen, verder dan 4 meter vanaf de oorspronkelijke woning. Omdat het een grijs gebied is, zullen gemeentes dit voorlopig verschillend beoordelen.
• Naast de algemene regels uit het Omgevingsplan (artikel 22.36) gelden ook regels uit het betreffende Bestemmingsplan. Deze kunnen leiden tot méér vergunningsvrije mogelijkheden (artikel 22.27 Omgevingsplan), niet tot een beperking.
• Voor Monumenten gelden de vergunningsvrije regels bijbehorende bouwwerken NIET!
• In Beschermde Dorps-of stadsgezichten gelden de regels bijbehorende bouwwerken NIET!